Om de 2 jaar krijgen we met het Apenstaartjaren-onderzoek een boeiende kijk in hoe de Vlaamse jongeren (6-18 jaar) met digitale media omgaan.
Het onderzoek is een initiatief van Mediawijs, Link in de Kabel en Mediaraven, in samenwerking van de onderzoeksgroep imec-mict-ugent.
Zij bevraagden meer dan 7000 jongeren in het najaar van 2023. Het volledige onderzoeksrapport vind je sinds vandaag op www.apenstaartjaren.be. Maar wij doken de voorbije dagen al eens in de cijfers en maakten deze 5 opvallende conclusies:
1. Vanaf het middelbaar wint de smartphone het van de tablet
Zo goed als alle jongeren in het middelbaar hebben een smartphone. Toch zien we dat ook in de eerste graad (23%) en tweede graad (34%) van de lagere school al heel wat kinderen zijn met een smartphone.
“De eerste smartphone is dus voor veel kinderen een toestel waarmee ze nog niet volledig geconnecteerd zijn en waarmee ze vaak ook nog geen gebruik maken van sociale media. We mogen ons dus niet blindstaren op de gemiddelde leeftijd waarop kinderen een eigen telefoon krijgen.” klinkt het bij de onderzoekers.
Gemiddeld krijgen jongeren hun eerste smartphone op 8 jaar en 1 maand. Maar dat cijfer willen de onderzoekers nuanceren: “Het houdt immers nog geen rekening met de 59% van de kinderen uit de lagere school die nog geen smartphone bezitten.”
🧑🏫 Conclusie: als je communiceert naar een jongerenpubliek, ga er dan van uit dat je content in eerste instantie op een mobiel toestel bekeken wordt.
2. Video kijken populairste media-activiteit
Met stip op 1 als meest gedane media-activiteit bij tieners (10-12 jaar) staat… huiswerk maken. Want ook dat doe je anno 2024 grotendeels via laptop, smartphone en tablet. Bij de jongeren (12-18 jaar) is dat ‘berichten sturen of chatten’.
Maar als we verder kijken in de top 10 van wekelijkste media-activiteiten, dan zien we dat de populairste activiteit overduidelijk ‘video’s kijken’ is. Dat gaat van ‘long form’ films/series kijken op YouTube, Twitch, Netflix of Disney+. Maar ook (zeker in de middelbare school) ‘short form’ video’s op Instagram of TikTok.
Maar let op: verwacht niet dat jongeren – pakweg voor een wedstrijd – allemaal even bedreven zijn in zelf video’s maken. 54% van de kinderen (6-12 jaar) en 60% van de jongeren (12-18 jaar) geeft aan dat minstens 1 keer per week te doen. Slechts 20% deelt die video’s ook op sociale media. En dan nog vooral in privéberichten, eerder dan publiek aan iedereen.
🧑🏫 Conclusie: als je wil scoren bij jongeren, dan maak je best (korte) video’s.
3. WhatsApp, Snapchat en TikTok zijn dé sociale media bij jongeren
Opvallend: de tieners (10-12 jaar) sluiten qua gebruik van social media apps meer aan bij het middelbaar dan bij de lagere school. En dat is een trend van de laatste jaren.
“Tieners zijn duidelijk online socialer dan kinderen: meer dan de helft chat minstens wekelijks. Snapchat en WhatsApp maken een duidelijke knik bij deze leeftijdsgroep: in de lagere graden heeft slechts een kwart van de kinderen deze apps al eens gebruikt, in de derde graad gebruikt al bijna de helft van de tieners deze apps minstens af en toe.
🧑🏫 Conclusie: jongeren gebruiken vooral sociale media om met elkaar te kunnen chatten. Sta daar als organisatie ook voor open. Vraag niet in een TikTok-filmpje om een e-mail te sturen of een formulier op de website in te vullen, maar laat ze meteen reageren in de comments of via een DM (direct message)
4. AI als digitale assistent
Artificiële intelligentie is ook de leefwereld van tieners en jongeren binnengeslopen. Als ze de zogenaamde ‘generatieve AI’ (AI-tools die tekst, beeld of geluid creëren) inzetten, dan doen ze dat vooral voor volgende taken:
- om een antwoord te krijgen op vragen die ze hebben (73%)
- om dingen uit te proberen (dus wel grote nieuwsgierigheid bij jongeren) (55%)
- als hulp bij huiswerk (45%)
- om nieuwe ideeën of inspiratie op te doen (37%)
Opvallend: 20% gebruikt AI-tools als ChatGPT om ‘te praten met een virtuele vriend’
🧑🏫 Conclusie: AI is voor veel jongeren al even evident als elektriciteit en internet. Ze gebruiken het voor alledaagse dingen. En dat schept kansen voor wanneer je toekomstige collega of stagiair straks aan de slag gaat in jouw organisatie. Tot dan verdiep je je best zelf al even in de wondere wereld van AI. 😉
5. Jongeren volgen het nieuws vooral via sociale media
70% van de jongeren (12-18 jaar) geeft aan minstens wekelijks het nieuws te volgen via sociale media. Slechts 6% doet dat via nieuwsbrieven.
Wat zijn de belangrijkste platformen? 76% van de jongeren (12-18 jaar) volgt nieuws via Instagram (zei daar iemand nws.nws.nws?), 71% op TikTok (denk aan HLN) en 35% vindt nieuws via YouTube.
Wel ook belangrijk om te vermelden: Met de stelling “Sociale media zijn een betrouwbare bron voor nieuws” gaat maar 11% akkoord.
🧑🏫 Conclusie: Het is duidelijk: jongeren zoeken niet via Google maar via sociale media. Tijd om je communicatiestrategie bij te sturen? Of toch minstens de diversifiëren en een andere aanpak en ander kanaal te kiezen voor je communicatie naar een jonger publiek.
