Bij I Like Media houden we van heldere taal. Want waarom zou je de communicatie met je doelpubliek moeilijker maken dan het al is?
En als één van onze taalhelden Jan Hautekiet vandaag een nieuwe editie van #HeerlijkHelder op gang schiet, kunnen wij niet achterblijven natuurlijk.
En dus geven we je graag 10 handige taaltips, die je taal ongetwijfeld helderder maakt. Om vanbuiten te leren of boven je bureau te hangen 🙂
1. Gebruik nette spreektaal
Regel nummer 1 die we altijd meegeven in onze cursussen: Gebruik de woorden die je met je vrienden op café ook zou gebruiken. Zonder uiteraard dialect te gaan schrijven. Heb jij op café ooit al gezegd “Het is reeds 23 uur en ik heb echter nog maar 2 pintjes gedronken”? Wellicht niet.
Vermijd dus stijfdeftige taal als ‘echter’, ‘evenwel’, ‘reeds’, ‘steeds’ en vervang ze door normale alternatieven als ‘maar’, ‘al’ en ‘altijd’. Ga ook ambtelijke woorden als ‘aangaande’, ‘betreffende’, ‘Gelieve’, ‘Dienen te…’ uit de weg en gebruik gewone taal.
- Schrijf dus niet: ‘Gelieve in bijlage het document te vinden dat u per kerende aan ons kunt laten geworden’
- Maar schrijf: ‘We vragen je om het document in de bijlage in te vullen en terug te sturen’
2. Vermijd passiefconstructies
Ontwikkel een natuurlijk alarm voor alle zinnen waarin het woord ‘wordt’, ‘werd’, ‘geworden’ of ‘geweest’ voorkomt. Elk van die passiefconstructies kun je vervangen door een zin met een actief vervoegd werkwoord.
- Schrijf dus niet: ‘De nieuwe brug over de R4 is vannacht geplaatst geworden’
- Maar schrijf: ‘Vannacht plaatste de aannemer de nieuwe brug over de R4’
3. Schrap zo veel mogelijk hulpwerkwoorden
Zullen, willen, zouden, moeten, schijnen, lijken, … allemaal hulpwerkwoorden die heel vaak weinig bijdragen aan een heldere tekst. Schrap ze als je kunt. Het zal je tekst een nieuw elan geven.
- Schrijf dus niet: ‘Je zou moeten kunnen inschrijven vanaf 1 april’
- Maar schrijf: ‘Schrijf je in vanaf 1 april’
4. Kies je adjectieven met zorg uit
Als je een tekst schrijft, wil je vaak een zo rijk mogelijke taal gebruiken. Maar vaak staan je literaire ambities een heldere tekst in de weg. In plaats van bij elk woord verschillende adjectieven te kiezen, kan het vaak net sterker zijn om er één goed adjectief uit te halen. En maak het zo concreet mogelijk.
- Schrijf dus niet: ‘Leef je uit op ons unieke, verrassende en grensverleggende touwenparcours vol uitdagingen’
- Maar schrijf: ‘Leef je uit op 4 meter hoogte op ons avontuurlijke touwenparcours’
5. Spreek je lezer direct aan
In heldere communicatie spreek je met je lezer in plaats van over je lezer. Gebruik ‘je’ of ‘jou’ in je teksten, of eventueel ‘u’ als dat beter past bij je doelpubliek.
- Schrijf dus niet: ‘Klanten kunnen altijd contact met ons opnemen indien er klachten zijn’
- Maar schrijf: ‘Heb je een klacht? Neem contact op met ons’
6. Vermijd nominaalstijl
Soms maken we van werkwoorden substantieven door het lidwoord ‘het’ aan het werkwoord toe te voegen. Dat noemen we ‘nominaalstijl’ en is typisch voor ambtelijke of wetenschappelijke teksten.
- Schrijf dus niet: ‘Het aankopen van vuurwerk voor het vieren van Nieuwjaar is hier enkel toegelaten op 31 december’
- Maar schrijf: ‘Vuurwerk voor Nieuwjaar mag je hier enkel op 31 december aankopen’
7. Schrijf zo concreet mogelijk
Vage omschrijvingen doen je tekst geen goed. En zo hebben we er wel een aantal klassiekers in onze taal: ‘verschillende’, ‘verscheidene’, ‘sommige’, ‘enkele’,…
- Schrijf dus niet: ‘Verschillende hooligans vernielden een aantal wagens in de binnenstad’
- Maar schrijf: ‘Een twintigtal hooligans vernielde 7 auto’s in de binnenstad’
8. Schrijf beeldend
Bij grote hoeveelheden of bedragen kunnen we ons als lezer vaak niks meer voorstellen. Laat ons heel eerlijk zijn: als er 2500 hectare bos afbrandt bij een bosbrand, kunnen de meeste mensen zich daar niet meteen iets bij voorstellen.
- Schrijf dus niet: ‘Wist je dat je elke maand 36 hectoliter water verbruikt?’
- Maar schrijf: ‘Wist je dat je elke maand ongeveer 30 badkuipen water verbruikt?’
9. Kom meteen ter zake
Een heldere tekst draait niet om de pot en komt meteen ter zake. Waarom zou je je lezer drie zinnen bezig houden om dan tot de essentie te komen, als je dat ook gewoon meteen kunt doen?
- Schrijf dus niet: ‘Rekening houdende met het feit dat de man niet zelden geneigd was om dronken te rijden, moet hij ernstig gestraft worden’
- Maar schrijf: ‘De man kroop vaak dronken achter het stuur. En dus moet hij een zware straf krijgen’
10. Schrijf scanbaar
Helder schrijven heeft niet enkel met je tekst zelf te maken. Zeker in onze online wereld is het belangrijk om in je tekst visuele ankerpunten aan te brengen die je tekst gemakkelijk scanbaar maken voor je lezer. Dat kan door woorden in vet te zetten, opsommingstekens te gebruiken, afbeeldingen, tussentitels… De kunst is om er niet mee te overdrijven, maar je tekst net genoeg scanbaar te maken. Ook in deze tekst hebben we daarom de nodige scanbare elementen toegevoegd.
Zelf betere teksten leren schrijven?
Wil je zelf aan de slag gaan? I Like Media geeft elk jaar een pak opleidingen over webschrijven, bloggen,… Check onze kalender voor alle data en praktische info.
